Các Thánh Tử Đạo Việt Nam

Trong lịch sử Giáo hội Công giáo Việt Nam, có đến hàng trăm ngàn người đã phải chết để làm chứng cho đức tin Kitô Giáo. Trong số đó có 117 vị đã được Đức Giáo Hoàng Gioan-Phaolô II phong Thánh ngày 19 tháng 6, 1988 và thầy Andrê Phú Yên, được phong Chân Phước ngày 5 tháng 3, 2000.

117 Thánh Tử Đạo Việt Nam có 11 vị gốc Tây Ban Nha, gồm 6 Giám mục và 5 Linh mục dòng Đa-Minh, rồi tới 10 vị gốc Pháp, gồm 2 Giám mục và 8 Linh mục thuộc Hội Thừa Sai Paris (MEP). Còn lại là 96 vị người Việt Nam, gồm 37 linh mục, 14 thầy giảng, 1 chủng sinh và 44 giáo dân, trong đó có 1 thánh nữ là bà Anê Lê Thị Thành. 

Về cách tử đạo, có 79 vị bị trảm quyết (bị chặt đầu); 18 vị bị xử giảo (bị thắt cổ); 8 vị chết rũ tù; 6 bị thiêu sống; 4 bị lăng trì (phân thây ra từng mảnh); 1 bị tử thương và 1 bị bá đao (dùng đao lóc hằng trăm miếng thịt).

Khi đạo Thiên Chúa được rao giảng tại Việt Nam, các vua chúa thời ấy đã hiểu lầm đạo từ phương Tây là đạo xấu, không theo phong tục ông bà, nên đã nghiêm cấm. Trong miền Nam, lệnh cấm đạo được ban hành dưới thời chúa Nguyễn từ năm 1615-1635. Ngoài Bắc, lệnh cấm đạo xảy ra dưới thời các chúa Trịnh 1627-1786 và các thời vua Minh Mạng 1820-1840, vua Thiệu Trị 1840-1847, vua Tự Ðức 1847-1883.

Có rất nhiều tài liệu, hình vẽ ghi lại việc Tử Đạo. Dù bị cấm, giáo dân vẫn tin vào Chúa và can đảm chịu đánh đập, bỏ tù, giết chết… chứ không bỏ đạo. Các vị tử đạo cũng là những con người mang thân xác yếu đuối như chúng ta, cũng có bản năng ham sống sợ chết, cũng biết rung cảm ... nhưng khi cần, các ngài sẵn sàng dâng hiến cuộc đời cho Thiên Chúa, làm chứng cho Đức Tin và Sự Thật. Chúng ta hãnh diện và học hỏi theo gương các Thánh để sống tốt hơn.

Qua bao nhiêu năm dưới chế độ Cộng Sản, Giáo Hội Việt Nam đã luôn đứng vững dù gặp bao khó khăn với nhà cầm quyền vô thần. Những biến cố tại Thái Hà, tòa Khâm Sứ, Cồn Dầu, Con Cuông, Thọ Hòa, Vinh, Mỹ Tâm. Phú Yên.... và nhiều nơi khác đã nói lên ý chí kiên cường, làm chứng cho công lý và sự thật.

Dưới một xã hội bị bóng đêm của độc tài, của bất công dối trá thống trị, ngọn lửa Đức Kitô là con đường, là sự thật và là sự sống đã được các bậc tiền nhân anh dũng và các thế hệ nối tiếp thắp lên mãi ánh sáng hy vọng - không chỉ cho nguời Công Giáo mà cho cả quê hương dân tộc.

Người Do Thái bị lưu đày tại Babylon đã trở về tái thiết đất nước của họ. Người Việt ly hương chúng ta cũng không thể quên nguồn gốc, không thể vô cảm trước bao đau khổ của đồng bào và nguy cơ mất nước vào tay Trung Cộng. Mỗi người chúng ta đều có những bổn phận trong gia đình, ngoài xã hội và nơi cộng đoàn, bổn phận nào cũng khó khăn, nhưng nguyện xin cho chúng ta được noi gương can đảm, kiên trung của Các Thánh Tử Đạo VN trong đời sống hằng ngày. Mỗi năm, ngày mừng kính trọng thể các Thánh tử đạo Việt Nam là ngày 24 tháng 11.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Những câu nói đáng ghi nhớ của các vị Thánh Tử Đạo:

Augustinô Phan Viết: “Các ngươi dùng võ lực lôi thân xác ta, các ngươi cố dùng sức lực lôi chân ta, nhưng các ông có dùng sức mạnh để lung lay ý chí ta được không? Bao lâu ta không chịu, thì dù có đánh đập các người cũng không đạt được mục đích đâu!”

Đaminh Ðinh Ðạt: “Tôi đã chịu nhiều cực hình vì đức tin, nay tôi sẵn sàng chịu thêm nhiều hình khổ khác nữa. Hai người bạn tôi đã được phúc trọng tử đạo, quan cứ chém tôi làm tám cũng được”.

Đaminh Ninh: “Nếu làm con cái không được phép sỉ nhục cha mẹ mình, thì làm sao người Kitô hữu lại có thể chà đạp hình ảnh của đấng tạo thành trời đất? Xin các quan thi hành điều các quan muốn. Còn tôi không bao giờ xúc phạm Thập Giá Chúa tôi đâu”.

Đaminh Nguyễn Văn Xuyên (Ðoàn): “Thưa quan, tôi chọn cái chết để được sống đời đời, hơn là nghe lời quan để sống thêm ít lâu rồi muôn đời bị tiêu diệt”

John Ven (Jean Théophane Vénard): “Tôi đã suốt đời thuyết giảng về đạo Thập Giá, nay tôi lại đạp lên Thập Giá thế nào được? Tôi thiết nghĩ sự sống đời này đâu quí hóa đến độ tôi phải bỏ đạo mà mua!”

Anê Lê Thị Thành (Ðệ): “Con đừng khóc nữa, mẹ mặc áo hoa hồng đấy, mẹ vui lòng chịu khổ vì Chúa Giêsu, sao con lại khóc? Con chuyển lời mẹ nói với các anh chị em con: Hãy coi sóc việc nhà, giữ đạo sốt sắng, đọc kinh sáng tối, dâng lễ mỗi ngày, cầu nguyện cho mẹ vác Thánh giá của Chúa đến cùng. Chẳng bao lâu mẹ con ta sẽ đoàn tụ trên nước Thiên Đàng”